วิสาหกิจชุมชนศูนย์ข้าวชุมชนบ้านเก่าน้อย ต้นแบบศูนย์ข้าวชุมชนดีเด่น ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อช่วยเพิ่มศักยภาพการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ได้มาตรฐาน และลดต้นทุนการผลิต
เมื่อวันที่ 16 พ.ย.64 นายบุญทอม บุญยรัตน์ ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนศูนย์ข้าวชุมชนบ้านเก่าน้อย ต.หนองบัวแก้ว อ.พยัคฆภูมิพิสัย จ.มหาสารคาม กล่าวว่า วิสาหกิจชุมชนฯ อยู่ในเขตทุ่งกุลาร้องไห้ จัดตั้งขึ้นโดยสำนักงานเกษตรจังหวัดมหาสารคาม เมื่อวันที่ 1 มี.ค.51 ภายใต้ชื่อศูนย์ข้าวชุมชนบ้านเก่าน้อย ปัจจุบันมีสมาชิกจำนวน 75 ราย มีพื้นที่ทำนา 1,470 ไร่ ต่อมาได้เข้าร่วมโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ซึ่งอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่น กรมการข้าว เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ใน อ.พยัคฆภูมิพิสัย ประกอบอาชีพทำนา ซึ่งการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวที่ดี จะช่วยลดต้นทุนการผลิต และผลผลิตต่อไร่เพิ่มสูงขึ้น สามารถยกระดับผลผลิตข้าวต่อไร่และคุณภาพข้าวเปลือกหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้สูงดีขึ้น ทั้งยังเป็นการรักษาภูมิปัญญาดั้งเดิม สร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน
เดิมการผลิตข้าวอาจใช้แรงงานคนและแรงงานสัตว์เป็นหลัก ทำให้ในขั้นตอนการผลิตนั้นใช้ระยะเวลานานและมีค่าใช้จ่ายที่สูง แต่ปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีรูปแบบใหม่ ๆ ขึ้นมามากมาย ส่งผลให้ใช้ระยะเวลาน้อยลงแต่ยังคงมาตรฐานการผลิตไว้เช่นเดิม ทั้งยังสามารถกำหนดและวางแผนการปลูกได้อย่างแม่นยำมากยิ่งขึ้น ซึ่งที่ผ่านมาศูนย์ฯ ได้รับความช่วยเหลือจากหน่วยงานภาครัฐด้วยดีมาโดยตลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรมการข้าวได้มอบหมายให้ทางศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่นเข้ามาดูแลและจัดกิจกรรมต่างๆ ที่เป็นประโยชน์แก่สมาชิกอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน จนทำให้ศูนย์ฯ มีความเข้มแข็งและมั่นคง
นายอรชุณร์ สารพินิจ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่น กล่าวว่า ศูนย์ฯ ได้รับมอบหมายจากกรมการข้าวให้เข้ามาดูแลพื้นที่ จ.มหาสารคาม โดยศูนย์ฯได้สนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าว เครื่องคัดบรรจุเมล็ดพันธุ์ข้าว ข้าวสารและข้าวกล้อง และถ่ายทอดองค์ความรู้ในด้านข้าว เช่น การยกระดับโรงสีข้าวให้ผลิตตามมาตรฐาน GMP และประชุมภาคีเครือข่าย เพื่อขับเคลื่อนโครงสร้างของกลุ่มนาแปลงใหญ่ให้ประสบความสำเร็จในการผลิตข้าวพันธุ์คุณภาพดี นอกจากนี้ยังมีกลุ่มอารักขาคอยเฝ้าระวังแมลงศัตรูข้าว เพื่อป้องกันการระบาดของโรคแมลงศัตรูข้าวอย่างทันท่วงที โดยมุ่งเน้นให้เกษตรกรผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีตามมาตรฐานที่กรมการข้าวกำหนด โดยผ่านกลไกของศูนย์ข้าวชุมชน เพื่อที่จะกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวไปสู่พื้นที่ใกล้เคียง โดยคณะกรรมการบริหารกลุ่มฯจะแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจประเมินภายในขึ้นอย่างน้อยจำนวน 10 คน ทำหน้าที่ตรวจประเมินเพื่อรับรองคุณภาพข้าวตามหลักเกณฑ์ ศูนย์ข้าวชุมชนบ้านเก่าน้อย ถือได้ว่ามีความก้าวหน้า ยั่งยืน สามารถเพิ่มอำนาจต่อรองในการผลิตสินค้าเกษตร และช่วยลดต้นทุนการผลิต โดยการใช้อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องจักรที่ทันสมัย และยังมีการเสริมสร้างความรู้แก่ชาวนา เพื่อให้สามารถเข้าถึงเทคโนโลยีสมัยใหม่ด้วย.
